Монгол хэл, соёлыг таниулах, хадгалахад туслах Улс (ULUS) тоглоомыг бүтээхэд бид оролцож байна



Тоглоомыг хэн санаачилж, яагаад ийм тоглоом хэрэгтэй болж, тоглоомоо бүтээхэд нийтийн хөрөнгө босгож, бүтэж байгаа үйл явцын үндсэн мэдээлэл дараах хуудсанд байгаа

ULUS: a game to save a culture
Kickstarter project:
A tabletop game to help save the endangered Mongolian language and script
Created by Tim Brookes
405 backers pledged $37,086 to help bring this project to life.

Олон нийтийн хөрөнгө босгож бүтээл хийдэг kickstarter вэб дэх хуудаснаас дэлгэрэнгүй мэдээллийг үзээрэй.

2021.10.21
Яаж тоглох тайлбар Youtube-д байрлажээ.



Эхэлсэн байдал
Аялал жуулчлалын Бадрах ах манайх руу 2020-11-21 өглөө дараах мэдээллийг ирүүлж, танилцуулсан. Ингээд 1 сар орчмын дараа манай гэрт өөрийн биеэр ирж, ярилцаж, бид анхаарал тавьж, цахим шуудангаар АНУ руу харилцаж эхэлсэн байдаг.





2020 оны 3-р сараас эхлүүлсэн Монголын хөлөгт тоглоомоос суралцахад туслах Есөн даваа тоглоомын богцыг мэдэх Бадрах ах энэ АНУ-ын байгууллагад биднийг танилцуулж, холбож өгсөн.

Бидний анхны имэйлүүдээс:

Dear Tim,
Dear Badrakh,
 
Tim, thank you for your great research work and initiative, which means you already started the ULUS cultural saving way by game! 

Badrakh, I read your shared information of the ULUS project. What I understand, this project is already in implementation steps, need to have from Mongolia
1) buy bone or plastic ankle bones, and
2) do game board by textile/wool/leather with printed/sewed ULUS map

I have an experience to have an ankle bones and to sew textile bag, which is Mongolian board game's boards.
On Youtube, you can watch our videos of Mongolian games,



Тугал туух тоглоом


Do you know,
-  1 piece ankle bone - 300-350 tugrik from meat market
-  1 piece plastic ankle - about 640 tugruk from Shagaichin brand games

Some countries (Australia, China) border control is hard to enter animal products, so plastic ankles are suitable.

- textile, (45 cm diameter) round board as bag of the game - about 5000-6000 tugrik
100 x 100cm cotton (imported from Korea) 9000 tugruk
printing on textile is popular in Mongolia

That is all.

Let me briefly introduce ourselves, we, Begzsuren and Mungunsoyombo, a family hosted about 1000 travelers from 60 countries at our home in the last 12 years to introduce Mongolian healthy and active Ger life with games and food.
We do #MongoliaFriend posts and videos on social media to share who visited Mongolia, what was wish and result of their Mongolian trip and to make sure what is Mongolia.

Thank you for your reply message with detail information and requirement,
Make your healthy and happy day,
Bee and Soy


Хариу имэйл:

Tim Brookes
Tue, Dec 22, 2020, 10:28 AM
to me, badrakh

Thank you so much for this information! You have been extremely helpful. As always, our times are so different I am just going to bed, but first thing tomorrow morning I will watch your videos. I am delighted to know you.
Best wishes,
Tim
--
Tim Brookes
The Endangered Alphabets Project
A federal 501c3 non-profit
www.endangeredalphabets.com


Tim Brookes
Dec 23, 2020, 7:24 AM
to me, badrakh

Thank you again for this information, and for the videos, which I have shared with my team. This all looks very good. I will be back in touch after we have had time to discuss everything.
Very best wishes,
Tim





УЛС (ULUS) тоглоомын хөлөг, уут бүтээх ажил

ULUS Mat Info - PLEASE REPLY
Meg Polyte
Sat, Apr 3, 1:29 AM
to me

Dear Bee and Soy,

I am really hoping to hear from you soon as we are running out of time. Here is some additional information about the bags we would like sewn for our game. We will need 260 bags by early June and an additional 100 soon after that. Please let me know if you are interested in working with us on this project ASAP.

 I've attached a photo of the design of the mat. Here are the important points:
1. Circular. Diameter 18-20". Drawstring so it can be pulled together into a bag to hold the game elements.
2. Design consists of eight circles around the perimeter, all the same size, equally spaced, each of which corresponds to one season. We want the name of that season in vertical traditional Mongolian bichig script. (I've put the names in English, which is not what we want!)
3. Two concentric circles in the middle to represent the summer festival of Naadam, with the word Naadam, again in vertical traditional Mongolian script. The smaller of the two circles should be smaller than the season circles; the larger of the circles should be larger than them.

I eagerly await your reply!
Peace, Meg


Ийнхүү бид анхны загварыг оёж, зургийг нь илгээж, харилцаа өрнөж, 
энэ тоглоомын хөлөг нь 40ш deluxe, 213ш standard гэсэн хувилбараар хийгдэх болсон.
deluxe хувилбарыг эсгийгээр, standard хувилбарыг даавуугаар оёх санал гаргаж, үнэ ямар байх, мөн эсгий хувилбарыг Бажуна багт танилцуулан хийлгэхээр болж, загвар гаргуулсан.




АНУ-ын байгууллага нь эсгий болон даавуун загварын жинг мэдсэнээр захиалгын тоогоо нэмэгдүүлж, Бажуна 100ш, бид 400ш хөлөг бүтээхээр ажиллаж байна.

- ямар төрлийн, өнгийн даавуу вэ гэдгийг худалдаалж байгаа хүмүүсээс тодруулж асуухын зэрэгцээ англи нэрийг мэдэх нь чухал юм байна, бид эко уут хийдэг цагаан шаргал өнгөтэй тааран даавууг (linen champagne solid color) дээр нь хэвлэлт хийхэд тохиромжтой гэдгээр нь сонгож авсан.

- даавууны өргөн нь 150см гэдэг боловч 147см байх, манай тохиолдолд даавууны хоёр захыг тайрчихсан, ирмэгийн эн байхгүй, 145.5 см байсан. Мөн даавуу дундаа гэмтэлтэй байх тохиолдол байдгийг даавууг метрлэж байх үед нь харж анзаарах ёстой.
Иймд 50х50см-ээр биш 50х48.5см-ээр 3 хувааж эсгүүр хийж, хэвлэлтэнд өгсөн.

- даавуун дээр хэвлэхэд даавуу бага зэрэг агшдаг юм байна, агших хэмжээг хэвлэлт хийж туршиж мэдэхээс аргагүй. Бид "Оюун дизайн"-аар хэвлэлтээ хийлгэхээр ярилцаж, шийдсэн. Туршиж үзэх, хэвлэлтийн алдаа гарч болохыг тооцож эсгүүрийн тоог 1-3ш илүү хийх.

- "Улс" тоглоомын хөлгийн нүүр тал хэвлэгдээд ирэхээр нь ар талын эсгүүрийг тэнцүүлж хайчилж, ар талд оёх 3ш товчны тэмдэглэгээг хийж, оёдол руу шилжүүлсэн.


Товч зангидах ажил

- товч шилбэний эсгүүр
- нугалж индүүдсэн
- нугалж оёсон
- шилбэ эргүүлэх
- товч зангидах

Атлас маягийн 10м даавуунаасаа 150х35см-ээр 29 эсгүүр хийсэн. Хавсарсан 75х35 даавуун дээрээ цаасан үлгэрээ тавьж 3.5см-ийн өргөн зураасаа хатаасан нимгэн савангаар зурж, зураасны дагууд хайчилсан. Нэг эсгүүрээс 42ш урт зүсвэр гарсан. Зүсвэрийн урт 32см байхад зохимжтой.
35х3.5 хэмжээтэй 1218ш зүсвэрээ дундуур нь нугалж индүүдсэн.
Индүүдсэн зүсвэрээ битүү талаас нь 0.8-1.0см-ээр (оёдлын алхам 3.5) оёж бэлтгэсэнээр шилбэ эргүүлэх, товч зангидах ажил эхэлнэ.

400 тоглоомд нийт 1200ш товч шаардлагатай тул товч зангиддаг хүмүүстэй хамтарсан:
- Бэгзсүрэн 700 шилбэ эргүүлж, 100 товч зангидаж, 80 зангидсан товчийг чангалсан.
- Мөнгөлөн 460 товч зангидсан,
- Учкагаар 100 шилбэ эргүүлж, товч зангидах ажилд 80000 төг,
- Хорлоо 400 шилбэ эргүүлж, товч зангидах ажилд 320000 төг-д тооцогдсон.

32 см эргэсэн шилбэний нэг үзүүрт товчоо зангидаж, нөгөө үзүүрийг шилбэ болгож, хөлгийн ар талд оёход бэлтгэх ажил хийгддэг. Товчны зангилаанд 14см материал ордог. Зангидсан товчны богино үзүүр 4 см байхад нөгөө урт үзүүрийг нийлүүлж оёдол хийхэд тохиромжтой болгож, зүү утсаар торгоодог.


Эсгүүр хийх

Тойрог эсгэсэн туршлага
Эсгүүрийн цахилгаан хайчаар эсгүүлж авсан. Даавуу нь 150см өргөний хэмжээндээ хүрэхгүй байсан болохоор эсгэлтийн хүмүүс 49х49 хэмжээтэй эсгэсэн гэж бидэнд хэлсэн. Хэвлэлт хийгдээд ирэхдээ 46.3х47см болж агшсан байсан. Энэ хэмжээнээс оёдлоо хийгээд 

Дөрвөлжинөөр эсгэсэн
Нэмэлт захиалга ирсэн тул, 70м давуу нэмж авсан. Өмнөхтэйгээ ижил даавуу сонгосон, учир нь нэгж даавуун хөлгийн жин нь нэмэгдэж болохгүй.
Даавууны өргөн нь 145.5 см байсаныг худалдаж аваад гэртээ ирсэн хойноо мэдлээ.
иймд 145.5х50см хэмжээтэй 65ш эсгүүр авч, тус бүрийг 48.5х50см хэмжээгээр 3 хуваасан. Энэ дөрвөлжин эсгүүр дээрээ хэвлэлт хийлгэхэд 46.5х48.6 болж хэмжээ багасч байна.

Хэвлэлт хийлгэх
214 хэвлэлт хийлгэхээр 256800 төгрөг тушаасан. 25+118+70=213ш хэвлэлт хийлгэж авсанаас 4ш алдаатай хэвлэлтийг дахин хэвлүүлж авахаар болсон. 1ш эсгүүр дутсаныг дараагийн хэвлэлтэнд өгнө.
Даавууны наалт салсан 4ш эсгүүр, 1 туршилт хэвлэлтийн эсгүүр ашиглагдах боломжгүй болсон нь дараагийн даавууг нэмж авахад хүргэж байгаа.

Анхны 49х49 хэмжээтэй эсгүүр дээр хэвлэлт хийгдээд ирэхдээ 46.3х47см болж агшсан байсан.

Оюун Дизайны хэвлэлт нь эхээ бэлтгээд, эхлээд A3 цаасан дээр хэвлэж, түүнийгээ даавуун дээрээ доошоо харуулж тавьж халуун даралтаар хэвлэлт хийгддэг гэж ойлголоо. Эхээ бэлтгэхдээ 2 хавар гэсэн үгийн зай 39.5см, өвөл, зун гэсэн үгийн зай 37.5см, намар 39см байгааг хэвлэсэн даавуун дээр хэмжилт хийж үзүүлснээр эхээ зассан.

Цаасан дээр 24.8см хэмжээтэй эхийг даавуун дээр буулгаж хэвлээд, даавуун дээрх хэвлэлтээ хэмжиж үзэхэд 24.5см болсон байв. 



Оёдлын ажил
Захиалагч байгууллагаас УЛС тоглоомын хөлгийг 18"-20" хэмжээтэй байх шаардлага тавьсан. 18" = 45.8см. 
46.3х47см болж ирсэн хэвлэлттэй тойрог даавуундаа тойрог хавсрах оёдлоо хийхэд 45.5см байлгахыг зорьсон.

- Хөлгийн ар талын эсгүүр дээр тэмдэглэсэн цэг дээр 3 товчоо бэхэлж оёно
- Хөлгийн ар, өвөр талыг тэмдэглэсэн цэгийг харж, өнгөн талаар нь хавсарч, 6ш зүүгээр тогтооно
- Хавсарч оёно
- 6ш зүүг авч, нарийн амсараар өнгөн талыг эргүүлнэ
- Ирмэгийг гаргаж индүүднэ
- Ирмэгийг дарж гоёлын оёдол хийнэ





Бэлэн болсон хөлгийн дээж АНУ руу илгээгдлээ
Бажунагаас эсгий хувилбарыг авч 79гр, манай даавуун хувилбар 91гр болсоныг шуудангаар загвар явуулах үедээ мэдлээ. Шуудангийн нийт жин 185гр болж, хулдаасан дугтуй, гадаад баталгаатайгаар 17700 төг тушааж, 6-р сарын 8нд илгээсэн шуудан 7 сарын 13нд очсон.






Бидний харилцааны имэйлүүдээс:

Tim Brookes
Wed, Dec 23, 2020, 9:00 AM
to me, badrakh

Dear Bee and Soy:
The best way explanation of the game Ulus is at https://www.kickstarter.com/projects/endangeredatlas/ulus-a-game-to-save-a-culture, which tells you a certain amount about the game but a lot more about why I feel it is important to support traditional Mongolian culture, throughout all the Mongol lands. 
The team consists of a Polish professor of Mongolian studies who is married to one of the most famous living Mongolian calligraphers; a Buryat who teaches Mongolian language and calligraphy; a German expert in game design; an American with a master's degree in game design who for his thesis designed a digital game to teach Mongolian calligraphy; a former student of mine with an expertise in both game production and publishing; one of my daughters, an artist who has worked in the US game industry for the past 12 years; and my art director. At the moment we have four illustrators for our cards, two of whom are Mongolian, one Polish and one American. 
Your videos are so interesting we are thinking of new ways to use the game mat, and perhaps even to incorporate some of the bones (not shagai) that were being used in the videos. But those conversations have only just started--I just want to give you a sense of how you are already influencing our thinking!
Best wishes,
Tim


Begzsuren Jamsranjav <jbegzsuren@gmail.com>
Dec 23, 2020, 9:14 AM
to badrakh, Tim

WOW, we are very proud of your team by ULUS!
Thank you again Badrakh, who came to my Ger and introduced us to the ULUS and invited me to communicate with you Tim. It's wonderful to feel who we are as Mongolians with the World People.
See you again on next messages,

ps. БАЯРЛАЛАА is modern Mongolian word,  ГЯЛАЙЛАА is natural energetic Thank you!

Make your healthy and happy day,
Bee and Soy



Tim Brookes
Thu, Dec 31, 2020, 10:04 PM
to me, badrakh

Hey, my friends! Thanks again for your help in this project.
We are looking to buy about 2500 plastic shagai and 500 bone shagai. 
I am a little concerned about importing the bone shagai into the USA--I need to contact Customs to find out the laws. There is already a company based in California that imports shagai and sells them on eBay, but I think they import them as toys or collectibles rather than animal parts. So I need to find out more about that.
I am also very interested in the game bags (in your video) that become the mat on which the games are played. I will want about 300 of them, and we are still deciding whether they should be printed or (like the ones in your videos) stitched. As soon as we have a better idea of what we will need, I will let you know.
Thanks again, and very best wishes for 2021!
Tim


Begzsuren Jamsranjav <jbegzsuren@gmail.com>
Mon, Jan 18, 7:48 PM
to Tim, badrakh, MVENT

Hello Tim,
Hello Badrakh,
Hello Gunbilegt,

What is new in the ULUS project implementation steps?

I contacted the MVENT company for information on Shagaichin (TM) plastic knucklebone, as an attached file.
I am sure you can communicate with Mr. Gunbilegt, MVENT company for price, international logistics and more details.
I understand, the company has the capacity of brown colored 2500 plastic knucklebones (as attached image) and 1 piece price is 600 MNT (tugrik), also with an international post experience.

Thank you for your understanding and next messages,
Make your healthy and happy day,
Bee and Soy

Бид бүрэн ойлголцохын тулд харилцааг чухалчилсан


Бидний харилцаа 2021 оны 10-р сар хүртэл үргэлжилсэн.
Энэ хугацаанд UPS шуудангаар 400ш даавуун хөлөг, 100ш эсгий хөлгийг илгээж, АНУ-ын захиалагч байгууллага захиалгаа хүлээн авч, бидэнд талархалаа илэрхийлж zoom уулзалт хийсэн.
Мөн даавуун хөлөг дээр балын харандааны тэмдэглэгээ байгаа нь АНУ-ын дизайнерт таалагдахгүй байгааг, энэ алдааг засаж өгөх хүсэлт ирж, бид харилцан ярилцсанаар 400ш-ээс 200 нь балын харандааны тэмдэглээ хийгдээгүйг хэлж, балын харандааны тэмдэглэгээ нь халуун хэвлэлтээр дарагдсан болохоор угаагаад арилахгүй, бага зэрэг бүдгэрч байгаа, цаашид арилгах янз бүрийн арга хэрэглэж үзье гэсэн шийдэл гаргасан.

 



Comments