Шар сүүтэй холбоотой нийтлэл, мэдээллийг энэ постдоо цуглууллаа.
Манайх 2025 оны 3-р сараас БЗД Хонхор нуурын хөндийд малчин айлаар Хөх Отогийн залуустай нэгдэж, хамтын хариуцлагыг хэрэгжүүлж эхэлсэн. Малын хотонд ирж, аргал хомоол түүн, сүү цагаан идээ хүртэж, шар сүүгээр биеэ шавших боломжийг манай өдрийн аялал олгоно.
Шар сүү хэрэглэдэг хүний бие чулуу шиг болдог гэлцдэгсэн. Удтал эм тариа хийлгэсэн хүний биеийн хор тайлах Монгол арга их энгийн. Түүхий сүүгээр шахсан бяслагийн шар сүүнд халуунаар нь толгой дээгүүрээ юм хөдрөөд утна.
Мөн халуу бүлээнээр нь оочлон ууна. Энэ мэтчилэн 7 хоног хэрэглэх хэрэгтэй гэдэг. Дээр үед улаан бурхан өвчнөөр хүнд өвчлөн эдгээд туйлдсан хүнд тэнхээ тамир оруулж хор тайлах зорилгоор хэрэглэж байжээ. Улаан бурхан, шар өвчин зэргээр өвчилсөн хүний биед маш их хор хуримтлагдсан байдаг тул их ядардаг аж.
Мөн бяслагийн шар сүүнд ороод салхи цохиулахгүй унтаж амрах, эсвэл өглөө оройн хүч багатай наранд ээж шарна. Бяслагийн шар сүүнд оруулаад байсан хүүхэд дархлаа сайтай чийрэг биетэй болдог. Ер нь ямар ч хүн зундаа нэг хоёрын зэрэг шар сүүнд орох, 3, 7 хоног эмийн журмаар багахан уухад биед тун сайн нөлөөтэй хэмээн хөгшчүүд ярьдаг сан. Зун болохоор л муу ээж минь,
-Хүү минь ээ! Ээж нь бяслаг шахах гэж байна, энэ шар сүүгээр биеэ угаагаад наранд шараад аль гээд мөн ч их гуйдаг. Залуу насны ааг омгоор тэгс, ингэсгэж худлаа аргацааж байгаад л зугтаад явчихдаг байж. Эргэж бодоод их л харамсах юм даа. Намайг бүр багад нэг удаа шар сүүнд оруулж байсан санагддаг юм. Тэр үед биетэй барьцалдаад хувцас хунарт наалдаад жаахан төвөгтэй санагдсан учир тэр биз дээ. Аарцны шар сүүгээр биеэ угааж шарсан хүн ханиад томуу хүрдэггүй, өлчир болдог.
Шар сүүнд мал их дуртай сан. Шар сүүний амт нэг л авчихсан мал амташчихаад бүр сүүлдээ ааруул хурууд хулгайлж идээд болдоггүй сэн.
Шар сүү уугаад байсан малын хүч, тарга тэвээрэг авах нь арай л илүү байх шиг харагддаг.
Ер ямар ч шар сүү бол эм юм билээ. Харин шар сүүний нэрмэл архийг даамайхан уучихвал шартана гэж алах шахна даа. Шар сүүний архи хор шар ихтэй л гэдэг. Манай нутгийн мал ахуй цөөн, татуухан амьдралтай олон хүүхэдтэй нэгэн айл хүүгээ айл орон болгох гээд зунжин шар сүү нэрчихсэн юм даг. Их л хахарган хатуу бөгөөд нисүүн амттай, сайн тамшаалж амсвал үл мэдэг шар сүү амтагдаж байсан шиг санагдана. Тэдний хүүхдүүд шар сүүг цайны ороор уудаг юм гэх үнэн худал нь мэдэгдэхгүй яриа байдаг. Хүүхдүүдээ шар сүүнд оруулсаар байгаад гүрийж гүрдийсэн сарлагийн борц шиг бор хүүхдүүд хувцас хунар ч өмсдөггүй, хөл нүцгэн голдуу гүйлдэж явдаг. Ер нь тэднийхний бие хаа өвдөж хавдлаа гэж дуулдаагүй. Эрүүл биед саруул ухаан оршдогийн ёсоор бүгд сайхан амьдарч байгаа даа.
Шар сүүгээр ган хийнэ.
Шар сүүнд дүрж уринд хатаасан борцны амт шимтийг ээ, мөн сайхан даа.
Comments